Sitodruk (serigrafia) to starożytna technika drukowania, która od wieków odgrywa ważną rolę w tworzeniu wzorów, na ubraniach i opakowaniach, a nawet na materiałach reklamowych. Pomimo upływu czasu i rozwoju nowoczesnych technologii druku, sitodruk nadal cieszy się popularnością ze względu na swoją unikalność i wyjątkowe zastosowanie. W tym artykule bliżej przyjrzymy się tej technice, jej historii, procesowi produkcyjnemu i zastosowaniom.
Historia Sitodruku
Technika sitodruku ma długą historię, wywodząc się od starożytnych metod druku szablonowego, szczególnie popularnych w Japonii. Początkowo używano papierowych szablonów, które nakładano na napiętą ramę z włosów ludzkich lub zwierzęcych. Na Fidżi wykorzystywano dziurkowane liście bananów do wykonywania szablonów. W XVIII wieku sitodruk służył do imitacji tkanin dekoracyjnych i tapet, a później znalazł zastosowanie w dekoracji ścian, mebli i innych przedmiotów. Samuel Simon opatentował metodę silk-screen w Wielkiej Brytanii w 1907 roku, a technika ta rozwijała się w Stanach Zjednoczonych w czasach I wojny światowej.
Następnie, technika sitodruku stała się popularna w poligrafii dzięki swojej wszechstronności. Można ją było stosować na różnych podłożach, z różnymi rodzajami farb, w tym na tkaninach. W latach 30. XX wieku artystyczna wspólnota eksperymentowała z serigrafią, a Carl Zigrosser wprowadził termin „serigrafia” do języka. Narodowe Stowarzyszenie Serigrafów zostało założone w Stanach Zjednoczonych, a pierwsza wystawa grafik w tej technice odbyła się w 1938 roku.
W połowie XX wieku sitodruk zyskał popularność w Europie i został wprowadzony do programu nauczania w szkołach. Prace artystów, takich jak Andy Warhol czy Richard Anuszkiewicz, rozwijały tę technikę w ramach prądów artystycznych, takich jak op-art i pop-art. Warto również wspomnieć o wykorzystaniu sitodruku w Polsce w latach 70. i 80., szczególnie w drukarniach podziemnych, które korzystały z tej technologii do wydawania niezależnych pism. Dziś istnieje Polskie Stowarzyszenie Sitodruku i Druku Cyfrowego, które promuje wiedzę na temat druku w Polsce.
Siatka sitodrukowa
Tradycyjnie wytwarzana była z nici jedwabnych lub bawełnianych, ale obecnie powszechne są materiały takie jak nylon, poliester czy metal. W przypadku drukowania grafik, najczęściej używane siatki zawierają od 100 do 150 włókien na centymetr kwadratowy. To oznacza, że oczka siatki mają średnicę od 40 do 34 mikrometrów.
Proces Sitodruku
Współczesna technika sitodruku jest znacznie bardziej skomplikowana niż jej starożytne korzenie, ale podstawowy proces pozostał taki sam. Oto ogólny opis całego procesu.
Przygotowanie Matrycy
Najpierw tworzona jest matryca. Jest to ramka wykonana z metalu, drewna lub tworzywa sztucznego. Na ramkę naciągnięta jest siatka, która jest pokryta specjalną emulsyjną światłoczułą, na którą nakładana jest klisza ze wzorem do druku. Po naświetleniu tej matrycy, wypłukują się wodą czarne elementy na kliszy, które są wzorem do druku.
Drukowanie
Matryca jest przykładana do materiału, na którym ma zostać wydrukowany wzór. Nakładana jest na nią farba, która pod wpływem docisku i przetarcia, tak zwaną gumą raklową jest przenoszona na materiał przez otwory w siatce sitodrukowej. Przy wzorze wielokolorowym musi zostać wykonana matryca dla każdej barwy oddzielnie i proces ten jest powtarzany na całej powierzchni dla każdego koloru, tworząc ostateczny wzór.
Suszenie
Po wydrukowaniu materiału musi zostać odpowiednio wysuszony, aby nadruk stał się trwały. W zależności od potrzeb można zastosować różne metody suszenia, takie jak gorące powietrza lub lampy ze światłem podczerwonym.
Galeria procesu sitoduku
Zastosowania Sitodruku
Sitodruk ma szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów.
Tekstylia
Sitodruk jest często stosowany do drukowania na tkaninach, co pozwala na tworzenie unikalnych wzorów na ubraniach, ręcznikach, obrusach i innych tekstyliach.
Reklama i Plakaty
Sitodruk jest popularną techniką drukowania plakatów reklamowych i innych materiałów promocyjnych.
Opakowania
Wielu producentów używa tej techniki do nadawania opakowaniom produktów atrakcyjnych wzorów i informacji.
Sztuka i Dekoracje
Technologię sitodrukową można znaleźć w galeriach i na sztukach użytkowych, takich jak plakaty artystyczne, obrusy stołowe i nakrycia na poduszki i tym podobne.
Współczesne Innowacje
Chociaż tradycyjny proces sitodruku pozostaje taki sam, technologia i materiały używane w tej dziedzinie stale się rozwijają. Współczesne sitodruki mogą być wykonywane na różnych rodzajach powierzchni, w tym na szkle, metalu czy plastiku. Ponadto, nowoczesne maszyny do tej technologii są znacznie bardziej precyzyjne i efektywne, a stosowane farby są bardzo odporne na warunki atmosferyczne i długo zachowują swoje kolory.
Jesteś zainteresowany współpracą z nami?
Przejdź do zakładki kontakt albo
Podsumowanie
Sitodruk to technika drukowania, która ma głębokie korzenie historyczne, ale nadal znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach współczesnego życia. Jego unikalność polega na możliwości wydrukowania na różnych materiałach i tworzenia trwałych wzorów. Choć wiele innych technik drukowania zostało opracowanych, sitodruk nadal pozostaje niezastąpionym narzędziem w zdobieniu tekstyliów, reklamy i wielu innych produktów.
FAQ
Czy sitodruk można stosować na okrągłych powierzchniach?
Tak można stosować tą technikę na powierzchniach innych niż płaskie, np: butelkach lub kubkach.
Czy sitodrukiem można nakładać wzór wielokolorowy?
Tak można. Każda część wzoru w danym kolorze musi zostać naświetlona na odrębną siatkę drukującą i każdy kolor musi być naniesiony osobno.
Kiedy najlepiej stosować sitodruk?
Najlepiej sprawdza się w sytuacjach gdzie wymagana jest duża wytrzymałość i trwałość barw oraz dokładności wzoru. Wszelkiego rodzaju tekstylia użytkowe, torby foliowe lub papierowe, reklamy zewnętrzne czy plakaty.
